Bitlis iline bağlı olan Adilcevaz ilçesinde yetiştiriciliği yapılan Adilcevaz cevizi, dünyaca ünlü bir ceviz türüdür. 1989 yılından bu yana ceviz için düzenlenen “Adilcevaz Kültür Etkinlikleri ve Ceviz Festivali” bu cevizin tanıtımına büyük katkı sağlamaktadır.

Adilcevaz ilçesi, ceviz yetiştiriciliği konusunda adeta doğal bir ceviz bahçesi konumundadır. İlçede, 1 yaşında yaklaşık 50,000 adet ceviz fidanı bulunmaktadır. Ayrıca, 2 yaşında 30,000 ve 3 yaşında yine 30,000 civarında ceviz fidanı mevcuttur. Meyve veren ceviz ağaçlarının sayısı ise yaklaşık 40,500 adettir. Yıllık fidan üretimi 10,000 adet olup, kerestelik ağaç sayısı ise 15,000 adettir.

Adilcevaz ceviz fidanları yüksek verimlilik ve kalite ile dikkat çekmektedir. Yıllık üretimde ortalama ceviz verimi ağaç başına 30-35 kilogram arasında değişmektedir. Adilcevaz cevizi, kabuklu olarak tane ağırlığı 18-25 gramdır ve iç randımanı %50-60 arasındadır. Kabuğu ince, iç rengi beyaz ve kabuktan ayrılması oldukça kolaydır. Ayrıca kabuk pürüzsüz bir yapıya sahiptir. Ceviz verimi yüksek olup, ceviz hastalıklarına karşı oldukça dayanıklıdır. Adilcevaz ceviz fidanlarından elde edilen ağaçlardan baston üretimi de yapılmaktadır. Adilcevaz cevizi, dünya literatüründe kaliteli bir ceviz olarak dereceye girmiştir.

Adilcevaz cevizinin kendine özgü bazı özellikleri bulunmaktadır. 1 kilo ceviz içi, kalori olarak 3 kilo ekmek, 2 kilo peynir, 0.8 gram tereyağı, 4 kilo biftek, 10 kilo tavuk eti, 9.5 kilogram süt, 14 kilo patates ve 17 kilo portakalın verdiği enerjiye eşdeğerdir. Adilcevaz ceviz fidanından elde edilen ceviz reçelinin içeriğinde bulunan doymamış yağ oranı nedeniyle kalp dostu olduğu bilinmektedir. Van 100. Yıl Üniversitesi'nde yapılan incelemeler sonucunda, düzenli olarak 20 gün süreyle kullanıldığında kolesterolü düşürmeye ve cinsel gücü artırmaya yardımcı olduğu tespit edilmiştir.

Adilcevaz ceviz fidanları, sadece yerel ekonomiye değil, aynı zamanda Türkiye ekonomisine de önemli katkılar sağlamaktadır. Yüksek verimli ve kaliteli ceviz üretimi sayesinde, hem iç pazarda hem de ihracatta büyük bir potansiyele sahiptir. Ceviz üretimi, bölgedeki çiftçiler için önemli bir gelir kaynağı oluşturmakta ve istihdam yaratmaktadır.

Adilcevaz ceviz fidanları, yüksek verimlilik, kalite ve sağlık üzerindeki olumlu etkileri ile dikkat çekmektedir. Bölgenin doğal koşulları ve geleneksel tarım bilgisi ile birleştiğinde, Adilcevaz cevizi dünya çapında bir üne kavuşmuştur. Bu değerli ceviz türünün korunması ve daha da yaygınlaştırılması, hem bölge ekonomisi hem de sağlıklı beslenme açısından büyük önem taşımaktadır.